Page 15 - Bizbize 10
P. 15
Bizbize Menderes 15
Bugüne hangi bölgelerde ve antik saygısızlık anlamına gelmekteydi. Bu
kentlerde incelemeler yaptınız? tür saygısızlıkların sel, kuraklık ve
Farklı bölgelerde çalışmalarım oldu hastalık gibi son derece ağır sonuçları
fakat Denizli özelinde bulunmaktaydı.
soruyorsanız; Çal İlçesi’nde ve Anadolu’nun farklı bölgelerinde tespit
birçok köyünde, özellikle de edilmiş çok sayıda Eski Yunanca
Bahadınlar Köyü yakınlarındaki yazıtta, ekosistemi koruma çabası
Apollon Lairbenos Kutsal açıkça görülmektedir. Bu yazıtlarda,
Alanı’nda, uzun süreli araştırma ormanlara zarar vermek, ağaç kesmek
ve çalışmalarım oldu. Bu civardan ya da hayvan avlamak yoluyla günah
yaklaşık 200 tane yazıt yayınladım. işleyenlerin Anadolu’nun yerel tanrıları
Acıpayam İlçesi ve köylerinde Arkeolog ve Eskiçağ tarafından hastalık ya da başka
tespit edilen çok sayıda yazıt Dilleri Uzmanı felaketlerle cezalandırıldıkları çokça
hakkında çalışma ve yayınlarım Doç. Dr. Esengül ifade edilmektedir. Çünkü Antik Devir
Akıncı Öztürk
olduğu gibi Denizli İlbade inancına göre, içinde yaşayan tüm
Mezarlığı’nda ortaya çıkarılan Eski canlılarla birlikte ormanların sahibi
Yunanca yazıtlar üzerinde de tanrılardı. Bu nedenle, tanrılar adına
çalışıyorum. Çevirdiğiniz bir yazıyla önemli bir bu alanları korumak ibadetin bir
Çalışma alanım sadece yazıtlarla keşif yaptığınız oldu mu? parçasıydı. Ormanlar, bağlar, bahçeler
sınırlı değil, antik yazılı kaynaklar ve akarsular kutsal kabul edilip tanrı
üzerinde de çalışmalar Keşif diyebilir miyiz? Emin değilim. ya da tanrıçalara adanmakta ve
yapmaktayım. Antik Devirde Biz arkeolog ve epigraflar böylece kutsal yasaların koruması
edebiyat, tarih ve sanat bilinmeyen bir şeyleri açığa altına alınmaktaydılar. Ormandaki her
konularında ölümsüz eserler çıkarmıyoruz, var olanı tespit şey tanrının malıydı.
kaleme alınmıştır. O dönem ediyoruz. Bu anlamda söylemek Tanrıların evi olan ormanlarda keçi
insanının yaşam ayrıntılarını bu gerekirse; mesela uzun yıllardır otlatmak, ağaç kesmek, güvercinleri
eserler sayesinde öğrenmekteyiz. ismi bilinmekte olan ama nerede avlamak, hatta ormandaki dökülmüş
Antik Çağ’a ait olanı o çağın yazar olduğu bilinmeyen, araştırmacıların kozalakları toplamak bile yasaktı. Doğal
ve düşünürlerinin söylediklerinden merak konusu olmuş Atyokhorion ortama zarar verebilir diye kutsal
bağımsız değerlendirmek eksik, adındaki önemli bir antik yerleşimin ormanlara atlı arabalarla girmek de
hatta hatalı sonuçlara götürebilir. Çal’ın Akkent Köyü’nde olduğunu yasaktı. Kutsal ormana ibadet için
Eskiçağ’dan günümüze ulaşmış resmi bir yazıt sayesinde gelen kişiler atlarını ve atlı arabalarını
çok sayıda yazılı antik kaynak var; kanıtlamış durumdayız. Daha önce ormanın dışında ayrılmış alanda
tarih, hukuk, edebiyat, felsefe, başka yerlerde bulunan yazıtlarda bekletiyorlardı. Bunun için ayrılmış özel
tarım ve tıp gibi alanlarda yazılmış öyle bir antik kentten park alanları vardı.
eserler. Batı kültürünün temelleri, bahsediliyordu ama yeri Ağaç kesenlere, ormana zarar
üzerinde yaşadığımız topraklarda, bilinmiyordu. Yine, Çal’da Apollon verenlere para cezaları veriliyordu.
Anadolu’da atılmıştır. Mesela ilk Lairbenos Kutsal Alanı’nda Sadece ağacı kesen, ormana zarar
büyük yazın eseri olan İlyada yaptığımız çalışmalarda tanrıya veren değil görüp de haber vermeyen
Destanı Ozan Homeros tarafından sunulmuş en erken tarihli adak de cezalandırılıyordu. Ağaç kesenleri
MÖ 750-700 yılları arasında yazıtını literatüre kazandırdık. ihbar edenler parayla
Anadolu’da ve büyük ihtimalle Ayrıca, Apollon Lairbenos’a ona ödüllendiriliyordu. Kutsal ormanlara
İzmir’de derlenmiştir. Takip eden edilen duaları dinleyip kabul eden sığınan suçlular dokunulmazlık
yüzyıllarda mimarlık, heykeltıraşlık tanrı olarak inanıldığını ilk defa biz hakkından yararlanıyordu.
ve yazın alanında Batı Anadolu tespit ettik. O dönemin çevre bilincini sadece
büyük atılımlar gerçekleştirmiş ve Antik dönem insanlarının doğa ve yazıtlar değil, Platon gibi antik dönem
dünyanın o dönemdeki lider bölgesi çevreye bakışı nasıldı? filozoflarının eserleri de ortaya
olmuştur. Benzer şekilde, Batı koymaktadır.
Anadolu’da yetişmiş doğa bilginleri Ekoloji günümüzde ortaya çıkmadı;
batı medeniyetlerine öncülük antik devirde ekoloji bilinci vardı.
etmiştir. Örneğin Miletoslu Thales İnsanlar hem inançları gereği hem
MÖ 585’teki güneş tutulmasını de kanunlar nedeniyle doğayı
hesaplamış ve önceden haber koruyordu. Antik Devir inancına
vermiştir. Bu, tarihte önceden göre tanrıların kurduğu kusursuz
hesaplanmış ilk doğa olayıdır. Yani düzene aykırı herhangi bir davranış,
doğunun bilgisinin bilime yani doğadaki tanrısal dengeyi her
dönüşmesi Batı Anadolu’da bozma girişimi tanrılarla boy
gerçekleşmiştir. ölçüşmek ve dolayısıyla onlara
