Page 11 - Biz Bize Dergisi
P. 11
Bizbize Menderes 11
Laodikya kazılar başlayıncaya kadar
ne kadar korunabilmiş? Bir tahribat
olmuş mu?
Laodikya’daki 2000 yılına kadar çok
fazla tahrip edilmiş.1838 yılında Antik dönemde estetik ve mimari
yayımlanan Laborde adında bir 113/114 yılında Laodikya Meclisi bu açısından bu kadar başarılı yapılar
Fransız’ın gravürlerinde ve gezginlerin yasayı hazırlamış ve ondan sonra da yapılmasını neye bağlıyorsunuz?
onay için Efes’teki prokonsüle
yazılarında kentin büyük ölçüde ayakta sunmuş, prokonsül de imparator
olduğunu görüyoruz. En büyük adına su yasasını onaylamış. Antik dönemde her yapı bir
tahribatlardan birisi; 1889 yılında Özellikle suyun Denizli’den buraya planlamaya esastır. Ladikya’da
tamamlanan demiryolu yapımı geldiğini düşünecek olursak bu kent bir yapının nasıl yapıldığını
sırasında olmuş. Birçok yapının taşları için su çok yaşamsal bir önem anlatayım. Mesela bir hamam
kırılarak demiryolu için zemin taşı yapılacak; bununla ilgili
(travers) olarak veya binaların taşıyor. tiyatroda halka açık toplantı
yapımında kullanılmış. Denizli’deki Laodikya antik dönemde hangi yapılıyor. Yapım gerekçeleri
birçok yapıya taşlar taşınmış. Mesela yönleriyle tanınıyor? açıklanıyor, halk oylaması Gezi & Tarih
Akhan Kervansarayı’nın taşları yapılıyor. Hamam yapılmasına
tamamen Laodikya’dan gitmiş. Çevre Laodikya bölgenin en büyük kenti. halk karar verirse yapılıyor.
köylüler; evlerini, ahırlarını, damlarını Hierapolis’in 2 katı büyüklüğünde bir Hamamın yapımına ne kadar
Laodikya’dan götürdükleri taşlarla kent. Tekstil, mermer, hububat, para harcanacağına dair bir
yapmışlar. Define amaçlı kaçak hayvan ve hayvansal ürün ticaretine bütçe çıkarılıyor. Antik dönemde
kazıların da yapılmış. Bu kadar kadar birçok mal satılıyor burada. inşaat yapan gruplar var. Şimdiki
tahribata çok devasa bir kent ve Laodikya kumaşları tüm antik ihale sistemi gibi yapabilecek olan
hala ihtişamlı. dünyada beğeniliyor ve talep gruplar çağrılıyor. Fiyat alınıyor.
görülüyor. Antik dönemde Çürüksu
15 yıllık kazı sürecinde sizi en çok Ovası’nın ortasındaki bir göl var. Çağrılanlar bu yapıyı kabartmasından
estetiğine nasıl ve kaç paraya
heyecanlandıran bulgu ne oldu? Çürüksu Menderes nehri ile
birleşiyor. Buradan sal taşımacılığı yapacağını anlatıyor. Hangi grup
Bizim için her gün bir heyecandır. ile Milet’e gidiyor. Milet’ten de uygun görülürse işin yapımı o gruba
Ama en önemli buluntulardan birisi Laodikya kumaşları büyük gemilerle veriliyor. Yapım sürecini vergiyi veren,
Laodikya kilisesidir. Çünkü antik dünyaya ihraç ediliyor. Kentte yani yapının maliyetini üstlenen olarak
Hıristiyanlığın ilk serbest bırakıldığı üretim var, refah var, bolluk var. halk takip ediyor.
(MS 313 Milanı Fermanı ile) Tiyatrolarıyla, stadyumuyla sanat ve Kazıların başlamasında rahmetli
zamandan kalma, imparator büyük spor açısından da önemli bir kent. işadamı Esat Sivri’nin payı
Konstantin zamanında yapılan, İncil’de olduğunu biliyoruz. Bu konuda neler
adı geçen kente ait kilisenin ortaya Laodikya antik kentinde altyapı söylemek istersiniz?
çıkarılması önemlidir. İkincisi de 2015 bulguları nasıl?
yılında bulduğumuz İmparator Traian Antik kentlerin özelliği; önce Esat Bey bu kente gönül vererek ilk
adına yapılan Laodikeia su yasasıdır. planlama ve altyapı yapılır, sonra kıvılcımı ateşleyen güzel bir insandı
1915 yıllık bu su yasası; bugüne üstyapı yapılır. Günümüzde tersi Allah rahmet eylesin. O dönemde
kadar bulunan su yasaları içinde en oluyor. Şu anda Laodikya’da 2200 “Laodikya Bizi Çağırıyor” adı altında
detaylı olanıdır. Yasa; suyun yıllık altyapının halen çalıştığını kampanya başlatılmasına önayak
korunması, temiz tutulması, israf görüyoruz. Caddeleri ve sokakların oldu.Toplum bilincinin uyandırılmasına,
edilmemesi, su yollarının bakımı ve altında 2 metreyi bulan derinlikte kazıların başlaması için kamuoyu
bunların ihlali durumunda verilecek 70-80 cm. genişliğinde büyük kanal oluşturulmasına önemli katkısı olan
olan cezaları içeriyor. Dünya tarihine sistemleri var. Su dağıtım bir insan. Şimdi yeni Esat Sivri’leri
geçen çok önemli bir belge. TÜBİTAK terminalleri var. Buralardan kentin çağırıyoruz. Kazılar kentle, sivil
bizden yasanın içeriğini istedi ve bilim tamamına su sağlanıyor. Bu yönüyle toplum örgütleriyle, halkla, Kamuyla
teknik dergisinde de yayınlandı. MS. bir bütündür.
de örnek alınacak bir kent.
